Slimme stad Kirkel: Hoe een gemeente met LoRaWAN en opensource-digitalisering kan ervaren

De gemeente Kirkel in het district Saarpfalz toont indrukwekkend hoe digitalisering op gemeentelijk niveau kan worden verwezenlijkt. Met de ontwikkeling van een open LoRaWAN (Long Range Wide Area Network) vormt Kirkel de basis voor een breed scala aan slimme stedentoepassingen, van milieumonitoring tot energie-efficiëntie, tot ondersteuning van de winterdienst en de brandweer. Het project werd uitgevoerd in samenwerking met een lokaal ingenieursbedrijf, werd aanvankelijk gefinancierd uit eigen middelen en ontving in 2021 financiering van het toenmalige ministerie van Economie, Arbeid, Energie en Vervoer. Dit heeft een voorspelbare begroting mogelijk gemaakt om een toekomstbestendige digitale en open infrastructuur tot stand te brengen. 

De nauwe samenwerking met de naburige gemeente Bexbach is van bijzonder belang. Samen is er een regionaal LoRaWAN-netwerk opgezet, dat over gemeentelijke grenzen heen opereert.

Het project staat open voor andere gemeenten die zich willen aansluiten bij het netwerk — een model voor duurzame digitalisering van het platteland. 

 

Wat is LoRaWAN? 

LoRaWAN staat voor Long Range Wide Area Network, een radionetwerk dat speciaal is ontwikkeld voor het internet der dingen (IoT). Sensoren verzamelen bijvoorbeeld temperatuur, luchtkwaliteit of waterstanden en zenden gegevens over lange afstanden door naar centrale gateways. Van daaruit bereiken zij de GDPR-conforme datacentra via het internet waar zij worden verwerkt en beschikbaar gesteld — veilig, energie-efficiënt en kosteneffectief.

Voordelen van LoRaWAN-infrastructuur: 

• Breed bereik (tot 15 km) met een laag energieverbruik 

• Lage kosten van spectrum zonder vergunning en ontheffing van mobiele contracten 

• Schaalbaarheid en gemakkelijke integratie van nieuwe sensoren 

• Compact, hardware met laag onderhoud 

• Versleuteling op netwerk- en toepassingsniveau 

• Opensourcevriendelijk en gemeenschapsgericht 

• Digitale soevereiniteit door eigen controle over infrastructuur en gegevens 

 

De toepassingen van Kirkel zijn praktisch en divers: 

• Niveau- en neerslagmetingen ondersteunen overstromingspreventie 

• Monitoring van het energieverbruik in openbare gebouwen  

• Verkeerstellingen leveren gegevens op voor infrastructuurplanning 

• Metingen van de watertemperatuur in zwembaden zijn openbaar beschikbaar via een dashboard 

• Sensoren in gemeentelijke gebouwen vastleggen kamertemperatuur en vochtigheid 

• Signaleringsknoppen in toegankelijke ruimten sturen een bericht naar het personeel wanneer zij handelen 

Daarnaast kunnen lokale burgers en bedrijven actief gebruikmaken van de bestaande LoRaWAN-infrastructuur en deze verder versterken via hun eigen bijdragen, bijvoorbeeld door extra gateways te creëren of hun eigen sensoren te integreren. Dit creëert een door de gemeenschap geleid netwerk dat niet alleen gemeentelijke toepassingen mogelijk maakt, maar ook individuele IoT-projecten ondersteunt.

Deze oplossingen maken digitalisering tastbaar en leefbaar, en leiden tot acceptatie door burgers en bedrijven. 

 

Open bron en gegevensbeveiliging: Digitale soevereiniteit in de praktijk 

Kirkel begint consequent  Opensourcesoftware hoe Node-RED— InfluxDB  en  Grafana en open gemeenschapsbenaderingen  hoe Het Things Network dit combineert technologische openheid met een hoog niveau van gegevensbeveiliging. Deze strategie heeft veel voordelen voor gemeenten: 

• Geen vergunningskosten — ideaal voor gemeentelijke huishoudens 

• Transparantie en veiligheid via opensourcecode 

• Onafhankelijkheid van individuele aanbieders 

• Bevordering van digitale participatie via open infrastructuur 

• Versleuteling op netwerk- en toepassingsniveau 

• Verwerking van gegevens die in overeenstemming zijn met het GDPR 

• Volledige controle over gegevensverwerking door TTN-community Saarpfalz 

Deze combinatie van openheid en veiligheid versterkt: digitale soevereiniteit de gemeente — en bouwt vertrouwen op onder de burgers: zowel intern, zakelijk als administratief. 

EDIH Saarlandconclusie: Katalysatoren voor lokale digitalisering 

Hoewel EDIH Saarland niet rechtstreeks bij het project betrokken was, toont het voorbeeld van Kirkel het belang van regionale netwerken en laagdrempelige ondersteuningsstructuren voor de digitale transformatie aan.
Kirkel laat zien hoe een sterk IoT-netwerk kan ontstaan met een beheersbaar budget, technische openheid en lokale en intergemeentelijke samenwerking. Als onderdeel van het Saarland GovTech-netwerk ziet EDIH Saarland dergelijke projecten als een belangrijke motor voor de digitale transformatie van de overheidssector.   

De EDIH van Saarland ondersteunt kmo’s en gemeenten bij de ontwikkeling en uitvoering van digitale oplossingen en begeleidt hen van het eerste idee tot concrete uitvoering — praktisch, onafhankelijk en toekomstgericht. 

Onze verwezenlijkingen: 

• Technologisch advies en haalbaarheidsanalyses 

• Advies over financiering en ondersteuning van aanvragen 

• Netwerken met relevante partners en proefprojecten 

• Toezicht op de uitvoering van innovatieve projecten 

• Opleiding en workshops over de ontwikkeling van digitale vaardigheden
   

Samen met u ontwikkelen we oplossingen die passen bij uw organisatie — praktisch, duurzaam en toekomstgericht.